جعفر مهراد بنیانگذار پایگاه استنادی علوم جهان اسلام در گفتگو با خبرنگار مهر افزود: چندین سال است که مفهوم تولید علم در دانشگاه ها و مراکز تحقیقاتی کشور به یک گفتمان رایج تبدیل شده است. در راستای تولید علم مفاهیم دیگری مانند نهضت تولید علم و جنبش نرم افزاری نیز مورد توجه جدی مسئولان آموزش عالی کشور است.
وی یادآور شد: بر این اساس و با تاکید اسناد بالادستی بر تولید علم، تولید علم یکی از مقوله های مهمی است که در ارزیابی علم و فناوری از آن استفاده می شود. حتی در رتبه بندی های دانشگاهی تعدادی شاخص وجود دارد که عملکردهای دانشگاه ها را طبق بعضی از مولفه های تولید علم اندازه گیری می کند.
مهراد خاطرنشان کرد: در تولید یک دهه گذشته دانشگاه ها و مراکز تحقیقاتی کشور گسترش بیشتری یافته و دوره های تحصیلات تکمیلی در بسیاری از موسسات آموزش عالی و پژوهشی تاسیس شده است.
استاد گروه علم اطلاعات شناسی دانشگاه شیراز افزود: تولید علم در دانشگاه ها و با مدیریت علمی استادان و توسط دانشجویان تحصیلات تکمیلی صورت می گیرد.
وی یادآور شد: اکنون سال ۲۰۱۵ میلادی رو به پایان است. عملکرد علمی کشورها از جمله جمهوری اسلامی ایران قابل بررسی و مقایسه آن با سایر کشورهای جهان امکان پذیر است.
مهراد خاطرنشان کرد: بالغ بر ۱۴۰ کشور در تولید علم جهان مشارکت دارند. تعدادی از این کشورها طبق سیاست ها و برنامه های مدون بر میزان رشد تولیدات علمی خود افزوده و در جابجایی نقشه جغرافیایی تولید علم موثر بوده اند.
وی اضافه کرد: اطلاعات حاضر از پایگاه اسکوپوس استخراج شده است. در این خبر آمار تولیدات علمی ۲۰ کشور برتر که نسبت به سایر کشورهای جهان از رشد بیشتری برخوردار بوده اند، ارائه می شود.
کل تولیدات علمی این کشورها از ابتدا تاکنون که مدارک علمی این کشورها در اسکوپوس ثبت و نمایه سازی شده است به این ترتیب است:
رتبه | کشور | تعداد مدارک در مجموع |
۱ | آمریکا | ۱۳.۷۸۸.۳۰۳ |
۲ | چین | ۴.۱۳۲.۷۰۸ |
۳ | انگلستان | ۳.۶۵۹.۶۴۶ |
۴ | آلمان | ۳.۳۳۱.۲۱۶ |
۵ | ژاپن | ۳.۰۳۸.۸۳۷ |
۶ | فرانسه | ۲.۲۴۲.۲۰۸ |
۷ | کانادا | ۱.۷۶۶.۴۱۵ |
۸ | ایتالیا | ۱.۷۱۷.۹۷۳ |
۹ | هند | ۱.۳۵۶.۹۶۷ |
۱۰ | اسپانیا | ۱.۱۸۰.۲۱۶ |
۱۱ | استرالیا | ۱.۱۱۹.۷۹۹ |
۱۲ | هلند | ۹۷۰.۷۹۳ |
۱۳ | کره جنوبی | ۸۴۱.۵۸۴ |
۱۴ | برزیل | ۷۱۸.۴۹۳ |
۱۵ | سوئیس | ۷۱۶.۹۹۰ |
۱۶ | سوئد | ۶۹۱.۹۸۵ |
۱۷ | لهستان | ۵۸۶.۳۰۷ |
۱۸ | تایوان | ۵۶۹.۵۶۱ |
۱۹ | ترکیه | ۴۵۲.۲۳۷ |
۲۰ | ایران | ۳۳۶.۰۴۴ |
این استاد دانشگاه شیراز یادآور شد: چنانچه آمار تولید علم را بر اساس سال های معین رده بندی کنیم، نتایج حاصله متفاوت خواهد بود.
انتشارات علمی این کشورها برای سال ۲۰۱۶ میلادی که تاکنون در اسکوپوس ثبت و نمایه سازی شده به این ترتیب است:
رتبه | کشور | تعداد مدارک در سال ۲۰۱۶ |
۱ | چین | ۱۱.۴۱۹ |
۲ | آمریکا | ۹.۲۱۵ |
۳ | انگلستان | ۳.۰۴۹ |
۴ | آلمان | ۲.۸۸۴ |
۵ | هند | ۲.۸۰۳ |
۶ | ایتالیا | ۲.۲۷۱ |
۷ | فرانسه | ۲.۲۶۱ |
۸ | اسپانیا | ۲.۱۵۸ |
۹ | ژاپن | ۱.۹۰۵ |
۱۰ | استرالیا | ۱.۸۶۶ |
۱۱ | کانادا | ۱.۷۴۷ |
۱۲ | کره جنوبی | ۱.۷۴۲ |
۱۳ | ایران | ۱.۴۴۲ |
۱۴ | برزیل | ۱.۴۳۲ |
۱۵ | لهستان | ۱.۰۵۲ |
۱۶ | هلند | ۹۸۵ |
۱۷ | ترکیه | ۸۴۶ |
۱۸ | تایوان | ۸۱۷ |
۱۹ | سوئد | ۷۲۹ |
۲۰ | سوئیس | ۶۶۸ |
مهراد خاطرنشان کرد: در سال ۲۰۱۵ میلادی تقریبا بیشترین تولیدات علمی کشورها ثبت و نمایه سازی شده است با وجود این آماری که ارائه می شود در ماه های آینده تغییر یافته و میزان تولیدات علمی کشورها با تکمیل اطلاعات در جایگاه طبیعی خود قرار خواهد گرفت:
رتبه | کشور | تعداد مدرک در سال ۲۰۱۵ |
۱ | آمریکا | ۴۹۰.۱۸۱ |
۲ | چین | ۳۶۴.۹۶۵ |
۳ | انگلستان | ۱۴۶.۶۱۹ |
۴ | آلمان | ۱۳۰.۶۸۲ |
۵ | هند | ۱۰۶.۳۷۲ |
۶ | ژاپن | ۹۶.۱۷۲ |
۷ | فرانسه | ۹۰.۱۹۶ |
۸ | ایتالیا | ۸۲.۹۴۹ |
۹ | کانادا | ۷۷.۹۳۵ |
۱۰ | استرالیا | ۷۲.۴۷۸ |
وی افزود: در سال ۲۰۱۵ میلادی رتبه های یازدهم تا بیستم تولید علم در اختیار کشورهای زیر است: اسپانیا: ۶۹.۷۲۲ مدرک، کره جنوبی ۶۵.۱۰۸ مدرک، برزیل ۵۲.۱۱۴ مدرک، هند ۴۵.۶۲۱ مدرک، ایران ۳۶.۰۳۸ مدرک، سوئیس ۳۴.۶۱۸ مدرک، ترکیه ۳۴.۲۶۸ مدرک، لهستان ۳۱.۳۹۸ مدرک، سوئد ۳۱.۱۵۶ مدرک و تایوان ۲۹.۵۲۶ مدرک.
رئیس گروه علم اطلاعات شناسی دانشگاه شیراز گفت با اشاره به آمار تولید علم در سال ۲۰۱۴ میلادی گفت: آمار تولید علم سال ۲۰۱۴ میلادی تکمیل شده است، هرچند که ممکن است در ماه های آینده تنها تغییرات بسیار جزئی در میزان تولیدات علمی کشورها مشاهده شود.
رتبه | کشور | تعداد مدرک در سال ۲۰۱۴ |
۱ | آمریکا | ۶۳۰.۰۹۰ |
۲ | چین | ۴۷۵.۹۴۹ |
۳ | انگلستان | ۱۷۴.۲۷۰ |
۴ | آلمان | ۱۶۰.۵۵۷ |
۵ | هند | ۱۲۴.۹۵۷ |
۶ | ژاپن | ۱۲۴.۵۰۷ |
۷ | فرانسه | ۱۱۲.۹۵۸ |
۸ | ایتالیا | ۹۹.۷۸۳ |
۹ | کانادا | ۹۵.۴۳۵ |
۱۰ | اسپانیا | ۸۴.۰۷۴ |
وی یادآور شد: در این بازه زمانی رتبه های یازدهم تا پانزدهم به کشورهای استرالیا با ۸۳.۴۷۳ مدرک، کره جنوبی ۷۶.۷۲۲ مدرک، برزیل ۶۳.۹۹۲ مدرک ، هلند ۵۴.۱۱۲ مدرک و ایران ۴۳.۰۸۰ مدرک تعلق دارد.
مهراد خاطرنشان کرد: همچنین کشورهای سوئیس با تولید ۴۱.۱۴۶ مدرک، تایوان با ۴۰.۷۲۲ مدرک، ترکیه با ۳۹.۴۳۹ مدرک، لهستان با ۳۸.۹۰۰ مدرک و سوئد با ۳۶.۴۳۷ در مرتبه های شانزدهم تا بیستم قرار دارند.
استاد دانشگاه شیراز گفت: بدین ترتیب ایران در سال ۲۰۱۴ میلادی در رتبه پانزدهم تولید علم جهان، در سال ۲۰۱۵ میلادی در رتبه پانزدهم تولید علم و در سال ۲۰۱۶ با انتشاراتی که برای این سال ثبت شده است در رتبه ۱۳ تولید علم جهان قرار دارد.
وی افزود: رتبه های ترکیه نیز در سال های ۲۰۱۴ ، ۲۰۱۵ و ۱۰۶ به ترتیب ۱۸، ۱۷ و ۱۶ است.