دکتر جعفر مهراد در گفتگو با خبرنگار مهر افزود: دانشگاه تهران در بین دانشگاه ها و موسسات پژوهشی کشور به جهت ویژگی ها و اهمیتی که دارد در نهضت تولید علم از جایگاه خاصی برخوردار است. این دانشگاه در رتبه بندی شانگهای و تعدادی از رشته های موضوعی جزو برترین دانشگاه های جهان محسوب می شود.
وی خاطرنشان کرد: رتبه بندی شانگهای داده های مربوط به تولید علم را از پایگاه تامسون رویترز دریافت می کند. بخش عمده امتیازات دانشگاه تهران در این رتبه بندی ناشی از تولید علم است. اولین بار نام دانشگاه تهران در رتبه بندی شانگهای در سال ۲۰۰۹ میلادی ظاهر شد.
مهراد یادآور شد: دانشگاه تهران ضمن حفظ جایگاه خود در این رتبه بندی، رتبه خود را نیز افزایش داده و هم اکنون در بین ۵۰۰ دانشگاه برتر جهان در رتبه ای بین ۳۰۱ - ۴۰۰ قرار دارد.
این چهره ماندگار علمی اضافه کرد: ارزیابی فعالیت های علمی مهمترین عامل موثر در شناخت توان علمی و تعیین جایگاه علمی دانشگاه ها است که به طور سنتی از تحلیل استنادی برای این هدف استفاده می شود.
تولید ۲۵ هزار و ۱۷۳ مدرک علمی از ابتدای ثبت در نمایه های بین المللی
وی خاطرنشان کرد: برای تحلیل های استنادی می توان از پایگاه تامسون رویترز استفاده کرد. بر این اساس، در پایگاه استنادی تامسون رویترز آمار تولیدات علمی دانشگاه تهران از ابتدای ثبت و نمایه سازی این فعالیت ها تاکنون در حدود ۲۵ هزار و ۱۷۳ مدرک است.
مهراد افزود: از کل ۲۵ هزار و ۱۷۳ مدرک تولید شده توسط دانشگاه تهران، تعداد ۲۰ هزار و ۳۰۱ مورد به مقالات علمی، تعداد ۳ هزار و ۹۰ مورد به مقالات همایش ها، تعداد یک هزار و ۳۷۳ مورد به چکیده کنفرانس ها و ۱۹۶ مورد به یادداشت ها اختصاص دارد.
حوزه های تحقیقاتی پژوهشگران دانشگاه تهران در ۵ رشته نخست نسبت به سایر رشته ها برجسته تر است:
| رتبه |
رشته |
تعداد مدرک |
| اول |
مهندسی |
۶ هزار و ۲۵۰ |
| دوم |
شیمی |
۲ هزار و ۸۳۸ |
| سوم |
علم مواد |
۲ هزار و ۳۱۹ |
| چهارم |
علم کامپیوتر |
۱ هزار و ۹۰۶ |
| پنجم |
فیزیک |
۱ هزار و ۶۴۵ |
از کل میزان تولیدات علمی این دانشگاه بر اساس رده هایی که توسط Web of Science مشخص شده است پنج رده اول برتر از نظر تولید علم از این قرار است:
| رتبه |
رده موضوعی |
تعداد مدرک |
| اول |
مهندسی برق و الکترونیک |
۲ هزار و ۳۵۷ |
| دوم |
علم مواد چند رشته ای |
۱ هزار و ۷۱۵ |
| سوم |
مهندسی شیمی |
۱ هزار و ۱۳۱ |
| چهارم |
بیولوژی مولکولی و زیست شناسی |
۱ هزار و ۵ |
| پنجم |
علوم محیطی |
۸۹۳ |
وی با اشاره به پر تالیف ترین نویسندگان دانشگاه تهران گفت: بر اساس کل مدارک ثبت شده در تامسون رویترز، محمدرضا گنجعلی با ۶۸۳ مدرک، پرویز نوروزی با ۴۴۴ مدرک، علی اکبر موسوی موحدی با ۴۱۶ مدرک، علی اکبر صبوری با ۳۵۹ مدرک و کارل لوکاس با ۲۳۰ مدرک رتبه های اول تا پنجم را در اختیار دارند.
دانشگاه تهران تنها دانشگاه ایرانی حاضر در گروه ۵۰۰ دانشگاه ممتاز جهان
استاد علم اطلاعات و دانش شناسی دانشگاه شیراز گفت: دانشگاه تهران در بین دانشگاه ها و مراکز پژوهشی کشور در تولید علم مقام برجسته ای دارد. به همین لحاظ این دانشگاه تنها دانشگاهی است که از ایران در رتبه بندی شانگهای در گروه ۵۰۰ دانشگاه ممتاز جهان جای دارد.
وی افزود: دانشگاه تهران در سال ۲۰۱۰ تعداد ۲ هزار و ۲۷۲ مدرک، در سال ۲۰۱۱ تعداد ۲ هزار و ۶۶۶ مدرک، در سال ۲۰۱۲ تعداد ۲ هزار و ۵۱۱ مدرک، در سال ۲۰۱۳ تعداد ۲ هزار و ۶۲۴ مدرک، در سال ۲۰۱۴ تعداد ۲ هزار و ۸۷۳ مدرک در انتشارات بین المللی چاپ و منتشر کرده است.
نوسانات آمار تولید علم دانشگاه تهران از ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۴
مهراد خاطرنشان کرد: دقت در این آمار از سال ۲۰۱۰ تا سال ۲۰۱۴ نوساناتی را در آمار تولید علم نشان می دهد. دانشگاه تهران شایسته است بررسی کند که در سال ۲۰۱۱ چه عواملی سبب شده است که یکباره ۴۰۰ مدرک بر میزان تولیدات علمی این دانشگاه افزوده شود. از طرف دیگر مشاهده می کنیم که سال های ۲۰۱۲ و ۲۰۱۳ به سطح سال ۲۰۱۱ نرسیده است.
وی گفت: آیا اعضای هیات علمی دانشگاه انتشارات خود را در مجلات فارسی چاپ کرده اند؟ آیا سیاست های دانشگاه تهران از سال ۲۰۱۱ تغییر یافته است. می توان در این مورد سئوالات بیشتری مطرح کرد.
بنیانگذار پایگاه استنادی علوم جهان اسلام با اشاره به همکاری این دانشگاه با دانشگاه های مختلف کشور گفت: به عبارت دیگر استادان و پژوهشگران دانشگاه تهران در فعالیت های علمی و تحقیقاتی با دانشگاه های دیگر همکاری می کنند.
همکاری موثر چهار دانشگاه در تولید علم مشترک با دانشگاه تهران
وی افزود: از مجموع ۲۵ هزار و ۱۷۳ مدرک تولید شده توسط این دانشگاه تعداد ۲ هزار و ۱۳۶ مدرک با همکاری دانشگاه آزاد اسلامی، تعداد هزار و ۷۰۱ مدرک با همکاری دانشگاه علوم پزشکی تهران، تعداد هزار و ۸۳ مدرک با همکاری دانشگاه تربیت مدرس و تعداد ۵۸۶ مدرک با همکاری دانشگاه صنعتی امیرکبیر منتشر شده است.
مهراد یادآور شد: این همکاری در سطح دانشگاه های جهان نیز صورت می گیرد. کشورهای عمده صنعتی و پیشرفته جهان در برخی از مطالعات و انتشارات دانشگاه تهران همکاری دارند.
وی گفت: آمریکا با هزار و ۶۰۵ مورد، کانادا با ۸۰۸ مورد، آلمان با ۵۸۶ مورد و انگلستان با ۴۴۸ مورد همکاری با دانشگاه تهران در راس سایر کشورهای جهان قرار دارند. بعد از بازدید تعدادی از استادان دانشگاه های آمریکا از این دانشگاه و نیز بعد از رفع تحریم ها به یقین میزان این همکاری ها دامنه بیشتری پیدا خواهد کرد.
عناوین قدیمی ترین و جدیدترین مقالات دانشگاه تهران
استاد دانشگاه شیراز اظهار داشت: قدیمی ترین مقاله ای که از دانشگاه تهران در پایگاه تامسون رویترز ثبت و نمایه سازی شده است به سال ۱۹۳۵ میلادی بر می گردد که در رشته ریاضیات توسط انجمن ریاضی آمریکا منتشر شده است. نویسنده این مقاله Ervand Kogbtliantz است.
وی افزود: همچنین جدیدترین مقاله به مریم شاهمرادی و حسن حسینی تعلق دارد که مقاله خودشان را درباره اسلام گرایی لاتینی تبارها در ایالات متحده منتشر کرده اند. مقاله این پژوهشگران که از اعضای هیات علمی دانشکده مطالعات جهان هستند در مجله Journal of Shi'a Islamic Studies که در لندن منتشر می شود، به چاپ سپرده شد.
الزام چاپ آثار پژوهشگران رشته های علوم انسانی در مجلات بین المللی
مهراد تاکید کرد: نکته با اهمیت این است که پژوهشگران رشته های علوم انسانی نیز در صورت علاقمندی می توانند آثار خود را در مجلات بین المللی که در تامسون رویترز نیز نمایه سازی می شوند منتشر کنند.
وی گفت: انتشار آثار علمی موجبات شتاب تولید علم ایران را فراهم آورده است و از افت شتاب علمی خودداری خواهد کرد. این مسئله ای است که به تشویق اعضای هیات علمی و سیاستگذاری دانشگاه تهران و نیز سایر دانشگاه های کشور در سطح انتشارات بین المللی بستگی دارد.
