دکتر علی گزنی معاون پژوهشی و فناوری پایگاه استنادی علوم جهان اسلام در گفتگو با خبرنگار مهر،گفت: هر چند تولید علم در جمهوری اسلامی ایران چه از لحاظ کمیت و چه از لحاظ کیفیت نسبت به سال های قبل از انقلاب پیشرفت های چشمگیری کرده است، اما لازم است تا برای کسب مرجعیت علم و فناوری جهان چنانکه خواست مقام معظم رهبری در سیاست های کلان علم و فناوری نیز است گام های اساسی در دیپلماسی علمی و فناوری، اثرگذاری اقتصادی و همچنین مرجعیت علمی و فناوری بردارد.

مقایسه کمیت تولید علم در قبل و بعد از انقلاب اسلامی

گزنی گفت: آمارهای پایگاه های استنادی بین المللی اسناد موثقی هستند که امکان مقایسه کمیت تولید علم ایران در سال های قبل و بعد از انقلاب اسلامی را امکان پذیر می سازد. براساس پایگاه استنادی ISI ایران در فاصله سال های ۱۳۱۹ تا ۱۳۵۶ تنها ۲۰۲۶ مدرک در مجلات و کنفرانس های علمی بین المللی منتشر کرده بود.

وی افزود: کمیت تولید علم دنیا در این دوره زمانی ۳۷ ساله با وضعیت کنونی دنیا قابل مقایسه نیست، چرا که در حال حاضر کشورهای بیشتری برای کسب سکوهای علمی دنیا با یکدیگر رقابت می کنند. در ۳۷ سال قبل از انقلاب اسلامی کمیت تولید علم دنیا برابر با ۸,۰۱۲,۴۴۰ ( بیش از هشت میلیون) مدرک بود. ایران در آن زمان ۰.۰۳% ( سه صدم درصد) از کل علم دنیا را تولید می کرد.

گزنی گفت: تنها اندکی بعد از انقلاب اسلامی در سال ۱۳۵۹ جمهوری اسلامی ایران به مدت هشت سال جنگ تحمیلی را تجربه کرد. جمهوری اسلامی ایران بعد از انقلاب تا انتهای دوران دفاع مقدس ۲۸۸۱ مدرک در سطح بین المللی منتشر کرد. کمیت تولید علم دنیا از سال ۱۳۵۷ تا کنون شامل  ۴۷,۴۲۱,۸۴۲  (بیش از چهل و هفت میلیون) مدرک می شود. بنابراین کمیت تولید علم دنیا در ۳۷ سال گذشته (۱۳۹۴-۱۳۵۷) نسبت به ۳۷ سال قبل از آن (۱۳۵۶-۱۳۱۹) شش برابر شده است.

وی افزود: جمهوری اسلامی ایران از ابتدای سال ۱۳۵۷ تاکنون ۲۴۵,۷۹۲ (بیش از دویست و چهل و پنج هزار) مدرک در معتبرترین مجلات و کنفرانس های بین المللی منتشر کرده است. جمهوری اسلامی ایران علیرغم هشت سال دفاع مقدس ۱۲۱ برابر بیش از دوره ۳۷ سال قبل از انقلاب به کمیت تولید علم خود افزوده است. با در نظر گرفتن ۳۷ سال بعد از انقلاب، سهم تولید علم کشور ۰.۵۲% ( پنجاه و دو دهم درصد) از علم دنیا را تولید کرده است.

مقایسه کیفیت تولید علم کشور قبل و بعد از انقلاب اسلامی

معاونت پژوهشی و فناوری پایگاه استنادی علوم جهان اسلام گفت: مهمترین شاخص های سنجش کیفیت تولید علم استنادها هستند. تعداد ۲۰۲۶ مقاله منتشر شده ایران در دوره ۳۷ ساله قبل از  انقلاب در همین دوره زمانی تنها ۱۱۷۸ استناد دریافت کردند. تعداد استناد به مدارک کشور در دوران بعد از انقلاب ۹۴۵,۳۲۵ (بیش از نصد و چهل و پنج هزار) مورد است. بنابراین تعداد استنادها به مدارک کشور در ۳۷ سال اخیر در مقایسه ۳۷ سال قبل از انقلاب ۸۰۲ برابر شده است. این نکته لازم به ذکر است که برای کسب مرجعیت علم جهان در این شاخص باید اقدامات اساسی توسط کشور صورت گیرد.