با پول صاحب فناوری و دانش نمی‌شویم/راهی جدید در حوزه پژوهش باز شده است

معاون علمی و فناوری رییس‌جمهور با اشاره به ایجاد زیست‌بوم پژوهش در کشور، گفت: رونق اقتصاد دانش‌بنیان با پول نیست، بلکه با شکل‌گیری زیست بوم است. پیش از پیروزی انقلاب اسلامی در حوزه هوایی تصور بر قدرتمندی ایران بود؛ اما با آغاز جنگ فهمیدیم که هیچ دانش و فناوری در این حوزه نداریم. زیرا زیست‌بوم درستی برای آن شکل نگرفته بود.

به گزارش وبسایت مقاله نویسی isi20 به نقل از ایسنا، سورنا ستاری در مراسم تقدیر از برترین‌های پژوهش و فناوری جهاد دانشگاهی که امروز در تالار همایش‌های پژوهشکده فرهنگ، هنر و معماری برگزار شد، اظهار کرد: اما در سال‌های اخیر اتفاقات خوبی برای شکل‌گیری زیست بوم نوآوری و فناوری در کشور افتاده است و مسیر درست را پیدا کردیم تا دیگر اشتباهات گذشته را تکرار نکنیم.

معاون علمی‌وفناوری رییس‌جمهور درباره زیست بوم حوزه پژوهش، گفت: تفکرات اشتباهی در حوزه پژوهش وجود داشت که مانع پیشرفت آن شد، این زیست بوم نیاز به تغییر تفکر دارد. حدود یکصد سال در کشور پژوهشکده وجود دارد، اما واکسن وارد می‌شد. پس این موضوع نشان‌دهنده وجود مشکل است. اما در حال حاضر با وجود شتابدهنده‌ها و سرمایه‌گذاری بخش خصوصی ۱۷ قلم واکسن و دارو آن هم ظرف ۲ تا ۳ سال تولید می‌شود، آن هم بدون نیاز به پول دولت.

ستاری با اشاره به تحریم ظالمانه ایران در حوزه کک‌های سوزنی، افزود: هفته گذشته امریکا ما را برای «کک سوزنی» تحریم کرد. تحریم کک سوزنی در حالی است که ایران در حوزه شیمی تعداد زیادی دانشمند و مقالات علمی دارد و از نظر مقالات این حوزه رتبه پنجم دنیا هستیم. همچنین تعداد پژوهشکده‌های فعال این حوزه نیز کم نیست. پس توانمندی‌های علمی و فناورانه خوبی در این حوزه وجود دارد و از نظر نیروی انسانی خلاق نیز چیزی کم نداریم. پس قطعا مسیر را اشتباه رفته‌ایم و خودمان مقصر هستیم. باید زیست بوم در این حوزه شکل بگیرد. اما در سال‌های اخیر مسیر جدیدی در حوزه پژوهش باز شده است.

مشکل پژوهش پول نیست

وی در ادامه با ذکر مثالی در حوزه زیست فناوری، اظهار کرد: خوشبختانه زیست بوم این حوزه به خوبی شکل گرفته است، به گونه‌ای که اگر امروز قصد تولید دارویی را داشته باشیم تا دو سال آینده تولید می‌شود. شرکت‌های دانش‌بنیان در حوزه زیست فناوری سالیانه ۲۰۰ تا ۵۰۰ میلیارد تومان سرمایه‌گذاری روی خطوط تولید خود انجام می‌دهند و با وجود این زیست بوم در حوزه داروسازی خروج نیروی انسانی بسیار کاهش یافته است.

ستاری در ادامه با بیان اینکه پژوهشی که محصول نتیجه آن نباشد، بی‌فایده است، افزود: محصول حاصل سرمایه‌گذاری بخش خصوصی و فعالیت شرکت‌های دانش‌بنیان در پژوهش است و دولت تنها باید برای ایجاد زیرساخت‌های پژوهش و پژوهش پایه سرمایه‌گذاری کند. زمانی که زمینه و زیرساخت‌ها برای حضور بخش خصوصی فراهم شود، نتیجه آن تولید محصولی اثرمند و رقابت‌پذیر است. اینکه سازمان‌ها را مجبور کردیم یک یا دو درصد بودجه خود را صرف پژوهش کنند، کاری اشتباه است. زیرا مشکل پژوهش پول نیست. با پول صاحب فناوری و دانش نمی‌شویم. دانش یادگرفتنی است و بدون تلاش به جایی نمی‌رسد.

رییس بنیاد ملی نخبگان به رونق زیست‌بوم فناوری و نوآوری در کشور اشاره کرد و گفت: این زیست بوم بازیگران متعددی دارد که سال گذشته ۹۰ هزارمیلیارد تومان برای کشور درآمد کسب کردند و در حال نقش‌آفرینی در تولید ناخالص کشور هستند. پس زمانی که موضوع  اقتصاد دانش‌بنیان تاکید می‌شود یعنی همه به نتیجه رسیده‌اند که راه حل رفع مشکلات است.

معاون علمی و فناوری رییس جمهور همچنین بیان کرد: دو محور در پژوهش وجود دارد؛ پژوهش پایه یا پژوهشی که به بازار می‌رسد. این دو زیست بوم و نوع تفکرات آن متفاوت است. باید دید که می‌خواهیم پژوهش فردی باشد یا کاربردی. در پژوهش کاربردی باید پلتفرم داشته باشیم و در این صورت به نتایج خوبی دست می‌یابیم و موضوعات جدید و خروجی تازه‌ای داریم که می‌توانند اساس راه‌اندازی یک شتابدهنده باشند.

ستاری درباره همکاری با جهاد دانشگاهی نیز گفت: جهاد دانشگاهی همیشه الگوی مناسبی را برای حوزه پژوهش ارائه کرده است و پروژه‌های خود را تقاضا محور تعریف کرده است. جهاد دانشگاهی می‌تواند محوری برای توسعه پژوهش در کشور باشد. همه ما باید در یک جبهه با اقتصاد نفتی و سیستمی که در کشور ایجاد کرده است، مبارزه کنیم. در این راستا همکاری‌های معاونت علمی با جهاد دانشگاهی افزایش می‌یابد. معاونت علمی آماده حمایت از جهاد دانشگاهی برای راه‌اندازی شتابدهنده‌ها و ایجاد اشتغال در کشور است.

به گفته معاون علمی و فناوری رییس‌جمهور، تحریم‌ها فرصت استثنایی است تا خودمان را نشان دهیم و اثبات کنیم و با ارائه طرح و ایده‌ها و در نتیجه محصولات جدید واردات را کاهش دهیم.

بر اساس این گزارش، همچنین همزمان با این مراسم تفاهم‌نامه همکاری مشترک میان معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری و جهاد دانشگاهی امضا شد.   امضای این تفاهم‌نامه در راستای سیاست‌های کلی کشور برای رونق تولید، توسعه اقتصاد دانش‌بنیان و ایجاد زیست بوم کارآفرینی انجام شد.

بر اساس اعلام معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری، توسعه فناوری و تجاری‌سازی طرح‌های فناورانه جهاد دانشگاهی با امضای این تفاهم‌نامه دنبال می‌شود تا تامین نیازهای داخلی، توسعه دانش فنی و توسعه بازار محصولات در داخل و خارج شتاب گیرد.